Khốn khổ vì bệnh quá chung tình

Trong khi nhiều người kêu ca về những mối tình dễ đến dễ đi, thì cũng có những người khổ sở về chuyện không thể quên được mối tình đã mất. Chứng “quá chung thuỷ” không chỉ ảnh hưởng tới tâm lý, sức khoẻ, mà còn tới tương lai của người trong cuộc.

Một cô gái ở Bắc Ninh ra Hà Nội, tìm đến trung tâm tư vấn tâm lý, mong muốn được giúp đỡ để quên người yêu cũ đã chia tay cách đây 6 năm. Hành trang cô mang theo là 4 quyển nhật ký dày cộp, có chung tên gọi là “Anh còn nhớ hay anh đã quên”.

Suốt những năm qua, cô đã sống day dứt, đau khổ vì chuyện tình yêu dang dở. Mọi tâm sự, kỷ niệm đã có hoặc do tưởng tượng, cô viết vào những cuốn nhật ký này. Nhiều chàng trai ngỏ lời nhưng cô khép chặt lòng mình, không cho ai một cơ hội gần gũi. Cô cũng muốn quên đi con người bội bạc, nhưng không thể quên được. Cô cũng biết mình dại, nhưng không biết phải làm sao.

Anh Trường là hiệu trưởng một trường cấp II ở giữa Thủ đô. Năm nay đã ngót 50 tuổi, nhưng anh cứ nhìn phụ nữ "chẳng khác gì đàn ông”, bởi trái tim anh đã gửi trọn cho mối tình đầu hồi còn học đại học. Không phải không có lúc anh thấy cô đơn, muốn lấy vợ, nhất là khi bà mẹ già ngày đêm thúc giục. Nhưng mỗi khi gần gũi với phụ nữ nào, anh chỉ thấy bóng dáng người xưa.

Một cô gái quá đau khổ vì người yêu chia tay đã phát điên, phải vào bệnh viện tâm thần điều trị. Mặc dù anh người yêu đã lấy vợ, có con mấy năm rồi, nhưng cô vẫn ôm ấp hình ảnh của anh. Vào viện tâm thần mà cô vẫn hằng ngày đứng ở cửa phòng, thấy bóng dáng đàn ông đi qua là vẫy gọi tên người yêu.

Có thể một số bạn trẻ sẽ ca ngợi những người nói trên và cho họ là thuỷ chung nhưng thực tế, họ sống rất khổ sở trong sự dằn vặt, đau đớn. Các nhà khoa học còn cho rằng đó là một biểu hiện tâm lý… bất thường.

Các nhà tâm lý học khẳng định, ghi nhớ và lãng quên là hai công đoạn của quá trình trí nhớ, diễn ra song song. Nhờ có quên cái cũ mà con người mới có thể ghi nhớ những cái mới được. Trong não người cũng đã cài đặt sẵn sự lãng quên. Khi não đấu tranh với cảm giác đau khổ, buồn bã, thất tình, nó không ngừng tiết ra một chất gọi là cannabinoid. Chất này giúp ký ức mờ dần.

Nhà sinh vật người Pháp tên là Isabelle Mansuy nghiên cứu và chứng minh rằng não người có chức năng quên lãng tự nhiên để gạt bỏ đi những thông tin vô dụng, từ đó tiến hành tự bảo vệ hệ thống ký ức. Vì vậy, việc quá ghi nhớ những gì đau buồn, tiêu cực là một vấn đề tâm lý, cần điều chỉnh.

Một con người cái gì cũng nhớ, không biết quên bất cứ điều gì dù là niềm vui hay sự đau khổ thì sớm muộn cũng sẽ phát điên. May thay bộ não của chúng ta là một cái máy vi tính biết ghi nhớ những cái cần thiết, độc đáo và ấn tượng thôi. Có thể sau một bài phát biểu dài hàng chục trang của một học giả nào đó, ta chỉ ghi nhớ một vài điều mà ta cho là quan trọng nhất, còn lại là “xoá”. Có thể trong số hàng chục người gặp gỡ hôm ấy, ta chỉ nhớ một gương mặt ấn tượng, một giọng nói đặc biệt mà thôi.

Làm sao chữa bệnh nhớ dai?

Những người mắc chứng “quá thuỷ chung” cũng chỉ là trường hợp đặc biệt của một hội chứng tâm lý được mang tên là “hội chứng nhớ quá độ”. Những ám ảnh đau thương của quá khứ chiến tranh, những mất mát lớn do thiên tai, hoả hoạn gây ra, nỗi kinh hoàng của một vụ tai nạn, sự đau đớn của mất mát người thân… sẽ trở thành lực cản để chúng ta có cuộc sống bình thường, nếu như chúng không bị quên dần.

Với những người mắc chứng này, cần có sự hỗ trợ của các chuyên gia tâm lý trị liệu. Những lời khuyên thông thường, sự phân tích lợi hại, sự khích lệ động viên của người thân không mấy hiệu quả, bởi nó đã quá đà, trở thành khó kiểm soát của lý trí của chính người trong cuộc. Phải dùng những “liệu pháp” khác nhau mới giúp người ta quên đi dần dần quá khứ của mình.

Các nhà khoa học Mỹ đã tìm ra một thứ “thuốc lú”, có tác dụng xoá nhoà ký ức thống khổ của người bị thương tổn tâm lý. Đó là thuốc ropranolol. Thật ra, đây là thuốc điều trị huyết áp cao, nhưng có tác dụng phụ là làm suy giảm trí nhớ. Tuy nhiên, nhược điểm của nó là cũng làm mất luôn những kỉ niệm tốt đẹp muốn lưu giữ. Để giải quyết vấn đề này, nhà khoa học Stefano Zago cho rằng nên kết hợp tâm lý trị liệu với sử dụng thứ “thuốc lú”.

Để xoá một kỷ niệm không vui, cần có thời gian và cả sự tích cực của người trong cuộc. Thời gian sẽ mất tác dụng nếu người trong cuộc luôn luôn “ôn lại” những điều muốn quên. Một cô gái sẽ không quên được “người yêu bội bạc”, nếu thỉnh thoảng cô lại gặp anh ta, đêm đêm cô lấy những lá thư cũ ra để đọc, ghi hồi ký về những kỷ niệm đã có với nhau. Một anh chàng sẽ không quên được cô người yêu cũ, người đã mang đến cho anh nỗi buồn, nếu anh cố tình tìm kiếm một cô nào giống như cô đó để yêu hay lập hẳn một cái kho lưu lại những kỷ vật hai người đã tặng nhau.

Trong cuộc sống, sự nhớ và quên đều rất cần thiết. Người chồng biết quên những lỗi lầm của vợ sẽ làm cho cô ấy sung sướng, hạnh phúc. Nhưng nếu anh ta lại quên ngày sinh nhật, ngày cưới, những ngày kỷ niệm… thì sẽ vô cùng tai hại.

Ở một số nước còn có cả những trung tâm hỗ trợ, giúp mọi người mau quên. Đa số khách hàng của những trung tâm này là những người bị trầm cảm nặng. Hoặc một số dân tộc có tập tục là sau khi người thân quá cố, họ sẽ đốt sạch, huỷ sạch những gì liên quan đến người ấy. Họ tổ chức ăn uống, ca hát… cho vui. Đây có lẽ không phải là một sự tàn nhẫn, mà là một cái nhìn lạc quan, đúng đắn về cuộc sống, về tương lai.

Theo Gia Đình & Xã Hội