Người lùn bị trưng bày ở sở thú - bi kịch đầu thế kỷ 20

[size=4]Du khách la hét, chế giễu, trêu chọc người lùn và lấy đó làm niềm vui lớn… để rồi, người lùn đã tự kết liễu đời mình.[/size] [size=4]
[/size]

[justify][size=4]
[/size][/justify]
[justify]

[/justify]
[justify][size=4]
[/size][/justify]
[justify][size=4]Nhân vật chính của câu chuyện là Ota Benga - một người Mbuti lùn - một bộ lạc của châu Phi vốn sinh sống ở Congo. Ota Benga sống vào khoảng đầu thế kỉ thứ 20, tại vùng đất bị vua Bỉ Leopold kiểm soát. Sau một vụ thảm sát man rợ nhằm chiếm rừng cây cao su, vợ Benga đã bị giết cùng với rất nhiều người trong bộ tộc. Rất may, Benga đã thoát chết vì khi ấy anh đang có chuyến đi săn.[/size][/justify]
[justify][size=4]
[/size][/justify]
[justify][size=4]Tuy nhiên, ngay sau khi Ota Benga trở về, anh đã bị bắt như một nô lệ (thật khó hiểu khi mà chế độ nô lệ đã bị xóa bỏ vào thời điểm bấy giờ). Anh được bán cho nhà truyền giáo kiêm tiến sĩ tên Samuel Verner với một cái giá rẻ mạt: một ít vải và chút muối. Trước đó, Verner đã kí hợp đồng với Hội chợ Thế giới Saint Louis cho việc tìm kiếm những gì độc đáo để trưng bày tại hội chợ. Kết quả là, Benga bị bắt và bị bán với mục đích vô nhân tính ấy cùng với 4 người lùn Batwa và 5 người thổ dân khác.[/size][/justify]
[justify][size=4]
[/size][/justify]
[justify]
[/justify]

[justify][size=4]
[/size][/justify]
[justify][size=4]Tại hội chợ, Benga là người nổi tiếng nhất, anh được miêu tả như là “sinh vật ăn thịt ở châu Phi duy nhất đã có mặt ở Mĩ” và có bộ răng nhọn hoắt vô cùng đặc biệt. Bộ răng đó là một tập tục kì lạ trong bộ lạc anh. Lần ấy, cả nhóm người của Benga bị đối xử man rợ như những người nguyên thủy hay kẻ tù nhân.
[/size][/justify]
[justify][size=4]
[/size][/justify]
[justify]

[/justify]
[justify][size=4]
[/size][/justify]
[justify][size=4]Verner gặp khá nhiều khó khăn ở Mĩ nên ông đã quyết định cho Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên "thuê" Benga làm vật trưng bày sống trong bảo tàng. Điều này đã đi ngược lại tuyên ngôn về nhân quyền. Trong sự im lặng của bảo tàng, Benga “bị trưng bày” trong phòng kính, đi lại quanh đống lửa giả, ăn thịt đứa bé giả cho khách tham quan xem. Anh “vô tình một cách sắp đặt” trở thành mồi câu khách của viện bảo tàng.[/size][/justify]
[justify][size=4]
[/size][/justify]
[justify][size=4]Verner vẫn tràn ngập trong nợ nần, cuối cùng ông ta quyết định bán Ota Benga cho vườn thú Bronx, New York. So với bảo tàng, ở đây Benga cảm thấy "tự do" hơn song đây lại là điểm bắt đầu cho chuỗi các cảnh tượng dã man và thương tâm sau này. Vào ngày Chủ nhật, 9 tháng 9 năm 1906, tại khu nhà lồng giam khỉ của sở thú Bronx, các du khách đọc một bảng quảng cáo còn ướt nước sơn như sau: “Người lùn Phi châu, Ota Benga, 23 tuổi, cao 4 feet 11 inches (khoảng 1,4m), nặng 103 pounds (khoảng 46kg). Tiến sĩ Samuel Verner mang về từ sông Kasai, Congo, Phi Châu. Triển lãm vào tất cả các buổi chiều trong tháng 9” 3curse3 3curse3 3curse3.[/size][/justify]
[justify][size=4][/size][/justify]
[justify]

[/justify]
[justify][size=4][/size][/justify]
[justify][size=4]Đằng sau tấm bảng quảng cáo là một cái nhà lồng khỉ thật lớn, mà trên nền nhà, người ta rắc một ít xương như để nhấn mạnh tình trạng còn man rợ của một người đàn ông bé xíu, đang ngồi trên võng, mặc một cái áo khoác và một cái quần, nhưng chân không có giày, đang bện một tấm chiếu, thỉnh thoảng đứng lên để bắn vài mũi tên vào một đống rơm bên cạnh. Một con đười ươi cũng được nhốt chung chuồng với người đàn ông bé xíu này. Khi người này và con đười ươi chơi đùa, đuổi bắt nhau là lúc đám đông đứng ngoài thưởng ngoạn và reo hò vỗ tay thích thú.[/size][/justify]
[justify][size=4]
[/size][/justify]
[justify][size=4]Bình luận về sự kiện này, tờ New York Times đã từng viết bài với tiêu đề lớn: “Người rừng ở chung với khỉ tại sở thú Bronx”. Đáng ngạc nhiên hơn là hành động trên của giám đốc sở thú William Hornaday được khuyến khích bởi một số nhà nhân chủng học mà tiêu biểu là Madison Grant. Ông cho rằng, đây là cơ hội để công chúng thấy được sự khác nhau giữa các chủng tộc người trên thế giới và so sánh sự giống nhau giữa động vật linh trưởng với người.[/size][/justify]
[justify][size=4]
[/size][/justify]
[justify]
[size=4]
[/size][/justify]
[justify][size=4]Chắc hẳn ai cũng hiểu tâm trạng của Benga lúc đó. Tưởng tượng xem, vào ngày Chủ nhật hàng tuần, có tới hơn 40.000 du khách tới sở thú và điều họ làm chỉ là đến xem người đàn ông hoang dã tới từ châu Phi. Họ tới đây, la hét, chế giễu, trêu ghẹo và thậm chí, chọc vào mạng sườn Benga rồi lấy đó làm niềm vui lớn.
[/size][/justify]