Những tử tù 'bỗng dưng' thoát án tử

[size=1]
[/size] Năm 2010, cựu tử tù Xiêng Phênh (quốc tịch Lào) - kẻ "nổi tiếng" ở Việt Nam vì tham gia đường dây ma túy của Vũ Xuân Trường đã được đặc xá trở về nước.

Cố tình 'chạy án tử' bằng sinh con liên tiếp

Tuy mới ngoài 30 tuổi nhưng bị cáo Lê Thị Hoài Thanh, quê Nghệ An đã có "thâm niên" đáng nể cả trong nghề buôn bán ma túy và tình trường. Nghiệp buôn hàng trắng của Thanh "tạm dừng" vào tháng 5/2000, khi Thanh bị bắt rồi bị TAND tỉnh Nghệ An tuyên phạt ba năm tù giam về tội "Mua bán trái phép chất ma túy".

Ba năm trong tù dường như chưa đủ để khiến Thanh ăn năn hối cải, ra tù Thanh tiếp tục kiếm sống bằng cách bán lẻ heroin. Không thoát khỏi lưới pháp luật và tháng 2/2005, Thanh bị TAND tỉnh Nghệ An phạt 16 năm tù cũng vì tội cũ.

Tuy nhiên, do đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi nên Thanh được hoãn thi hành án phạt tù. Lúc này, chồng Thanh cũng đã vào tù vì ma tuý, nên thời gian được hoãn thi hành án Thanh được "tự do", cặp kè bồ bịch. Và hậu quả của những tháng ngày rong chơi này là Thanh dính HIV.

Để trốn thi hành án, dù đã biết rõ bản thân mình nhiễm HIV nhưng Thanh vẫn cố tình mang bầu và tiếp tục buôn bán ma túy với số lượng lớn để kiếm tiền ăn chơi vì biết rõ khi có thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi sẽ không phải chịu án tử hình.

Ngày 23/4/2009, qua sự dắt mối của Vũ Minh Thông, Thanh mang hai bánh heroin (trọng lượng gần 1 kg) vào TP.Hồ Chí Minh để giao hàng cho một người tên là Tuấn (không rõ lai lịch) với giá thỏa thuận trước là 180 triệu đồng.

Đến ngày 27/4, trong lúc Thanh và Thông đang chờ Tuấn đến để giao heroin thì bị CQĐT Công an quận Bình Tân bắt quả tang. Lúc này, Thanh đang mang bầu đứa con ngoài giá thú tháng thứ hai. Đầu năm 2010, TAND TP HCM xét xử vụ án nhưng Thanh vắng mặt vì sắp đến ngày sinh. Với số lượng heroin Thanh buôn bán đặc biệt lớn, cộng với bản án cũ 16 năm chưa thi hành nên Thanh thuộc trường hợp tái phạm nguy hiểm. Lẽ ra Thanh bị phạt án tử hình nhưng do bị cáo vừa mang thai, lại đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi nên được giảm xuống mức án tù chung thân.

Việc dùng những đứa con làm "bùa cứu mạng" của Thanh được xem như "thành công" vì Thanh thoát tội chết nhưng bị dư luận lên án do đã lợi dụng chính sách nhân đạo của pháp luật. Đau lòng hơn, cháu bé mới sinh đã cứu mẹ thoát án tử lại nhận vào mình "bản án tử hình" vì lây nhiễm HIV từ mẹ…

Và tử tù ngoại quốc thoát án tử trên trường bắn

Năm 2010, cựu tử tù Xiêng Phênh (quốc tịch Lào) - kẻ "nổi tiếng" ở Việt Nam vì tham gia đường dây ma túy của Vũ Xuân Trường đã được đặc xá trở về nước. Nhưng câu chuyện thoát án tử ngay trước giờ ra trường bắn của Xiêng Phênh cũng là chuyện hiếm hoi trong lịch sử tố tụng Việt Nam.

Xiêng Phênh khi còn ở trại giam Thanh Xuân.

16 năm về trước, buổi sáng ngày 18/1/1995 đã trở thành ngày định mệnh trong cuộc đời Xiêng Phênh. Phênh cùng em họ của vợ là Xiêng Nhông, trú tại bản Xốp Nạo, Mường Này, tỉnh Phong Sa Lỳ khi đang đi chiếc Toyota biển số Lào trên đường Giảng Võ - Đê La Thành, Hà Nội, thì bất ngờ bị lực lượng cảnh sát dừng xe kiểm tra.

Qua kiểm tra, 90 bánh heroin dù được giấu khá kỹ ở các ngóc ngách của xe lần lượt bị phát hiện. Vào thời điểm này, việc buôn bán vài bánh heroin đã là chuyện lớn nên việc bắt giữ cả bao tải heroin với CQĐT CA Hà Nội thực sự là chuyện động trời. Xiêng Phênh và Xiêng Nhông bị bắt giam ngay lập tức.

Tuy nhiên, suốt một thời gian dài đấu tranh khai thác, Phênh vẫn im như hến, dứt khoát không khai thêm đầu mối gì. Sau này, Xiêng Phênh được biết chính Vũ Xuân Trường, lúc đó đang là đại uý thuộc Cục Cảnh sát hình sự đã cung cấp thông tin để thiếu tá Vũ Hữu Chỉnh, Phó phòng 8 Cục cảnh sát kinh tế (cũ) bắt Phênh.

Khi chưa bị lộ chân tướng, Vũ Xuân Trường và Vũ Hữu Chỉnh đã gặp Phênh trong trại giam, Trường đã động viên Phênh khai hết sự thật, nhưng Vũ Hữu Chỉnh lại bảo Phênh khai với CQĐT thế nào thì ra tòa cứ khai như thế, mọi việc sẽ an bài… Lúc này, Phênh nghĩ Vũ Xuân Trường sẽ có cách cứu mình, nên lạc quan tin mình sẽ không bị xử bắn và nhất quyết không khai ra ai, dù biết với việc buôn bán chừng ấy ma túy, tội của Phiêng phải "dựa cột" tới vài lần.

Bảy tháng sau, Xiêng Nhông được tha vì theo lời khai của cả Phênh và Nhông thì Nhông là lái xe thuê, không biết việc làm của Phênh. Tuy nhiên, chỉ một thời gian ngắn sau, Nhông lại bị CA tỉnh Lai Châu bắt quả tang khi buôn ma túy tại cửa khẩu Pa Thơm và bị tuyên án tử hình. Rồi đến lượt Phênh bị đưa ra xét xử, tại cả phiên sơ thẩm và phúc thẩm, HĐXX đều tuyên phạt Phênh mức án cao nhất là tử hình.

Phênh cũng làm đơn xin Chủ tịch nước Việt Nam tha tội chết nhưng không được chấp thuận. Theo đúng qui trình tố tụng, rạng sáng ngày 21/6/1996, Phênh được đưa ra khỏi buồng giam, chuẩn bị đi thi hành án. Phải đến khi nghe người phiên dịch giải thích thi hành án là chuẩn bị đưa đi bắn, Phênh mới thấy cơ hội sống của mình vụt tắt. Và hắn sợ đến nỗi không biết chân mình khuỵu xuống từ lúc nào, miệng chỉ lắp bắp: "Xin cán bộ cho em khai thêm ạ"…

Hội đồng thi hành án tử hình đã dừng việc làm các thủ tục cần thiết lại, ghi lời khai và xem xét tại sao trong gần hai năm rưỡi tạm giam, qua rất nhiều lần lấy cung, có rất nhiều cơ hội mà Phênh không khai?

Lúc này, thiếu tướng Nguyễn Đức Nhanh, Giám đốc Công an TP Hà Nội khi đó đang là Trưởng phòng CSĐT CA TP đã xin chịu trách nhiệm về trường hợp Xiêng Phênh được hoãn thi hành án tử hình, để lấy lời khai, tiếp tục mở rộng điều tra vụ án. Sau đó, từ lời khai của Phênh, đường dây ma túy nổi tiếng của Vũ Xuân Trường, Vũ Hữu Chỉnh và một số cán bộ CA, biên phòng liên quan khác bị phá. Hai năm sau (năm 1998), Vũ Xuân Trường bị đưa đi thi hành án tử hình, Vũ Hữu Chỉnh, Nguyễn Trọng Kỳ, Đỗ Tuấn Anh đều chịu mức án nhiều năm tù giam.

Với "thành tích" giúp CA Việt Nam bóc gỡ đường dây ma túy lớn có sự tham gia của một số cán bộ CA, biên phòng, Xiêng Phênh đã được hưởng sự khoan hồng, ân giảm từ án tử hình xuống chung thân. Việc sống sót ngay trước giờ "dựa cột" khiến Phênh thấy quý sự sống hơn bao giờ hết. 15 năm có lẻ sống trong trại giam, Xiêng Phênh đã luôn chấp hành tốt nội quy, chính sách, và từ bản án chung thân, Phênh đã 5 lần được giảm án, rồi được tự do trong đợt đặc xá nhân dịp Quốc khánh 2/9/2010.