Đi tìm thực phẩm cho thế giới hậu tận thế: loại thức ăn nào có thể tồn tại sau 2000 năm?

Nếu một ngày kia, nhân loại hoàn toàn biến mất, liệu những nhà khảo cổ học tương lai sẽ tìm thấy đồ ăn gì còn lại của chúng ta? Và quan trọng nhất là, liệu có còn loại nào có thể ăn tại thời điểm đó không?

ay Mặt Trời. Ngà của chúng giống như là của một con voi, trắng, mịn không vết nứt.”. Tác giả này cũng cho rằng loại thịt này “có tính hàn” và có thể đẩy lùi “những cơn sốt hay sự khó ở”.



Adrian Lister đang nghiên cứu Lyuba, xác voi ma mút đầy đủ bộ phận nhất trên thế giới tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên, London



Các loại cá có vẻ như còn tỏ ra tệ hơn khi trải qua quá trình đông lạnh. Sau khi bị làm đông cứng trong những quá trình kéo dài, phần cơ của cá tuyết mất đi hầu hết hàm lượng nước, làm thịt cá trở nên dai sau khi được rã đông và nấu nướng. Phần cơ của cá cũng chịu một số biến đổi hóa học khi bị làm đông cứng trong một thời gian dài, mà dần dần giảm bớt khả năng ăn được của chúng.

Các loại thịt, bởi bản chất tự nhiên của chúng, sẽ chứa đầy các vi sinh vật, điều khiến chúng trở nên không thích hợp cho việc lưu trữ lâu dài. Nhưng công nghệ có thể sẽ giúp giải quyết vấn đề này. Ông Sulu cho biết: “Trong tương lai mười năm tới, nông nghiệp tế bào - ngành nuôi cấy thịt thay vì nuôi động vật và rồi làm thịt chúng - có thể sẽ khiến thực phẩm tồn tại dài lâu hơn. Về cơ bản, loại thịt này đã vô trùng từ đầu rồi.”.

Kỉ băng hà hay thảm họa hạt nhân?

Nhưng nếu nền văn minh hiện tại đột nhiên kết thúc, cách thức nó diễn ra sẽ quyết định chúng ta sau đó có thể ăn thứ gì một cách an toàn. Ông Sulu cho rằng trừ khi điều gì đó xảy ra làm ô uế nguồn thực phẩm - ví dụ như một thảm họa hóa học hay hạt nhân - người ta có thể đi vào một siêu thị nào đó còn lại và tự tin ăn bất cứ thứ gì, miễn là chúng không ở quầy đồ tươi. Thế nên, trong trường hợp diễn ra một thảm họa tự nhiên hay chuỗi cung ứng thực phẩm sụp đổ, thức ăn khô hay đồ hộp, và một phần thức ăn đông lạnh cũng có thể được sử dụng.

“Tôi sẽ bắt đầu với bất cứ thứ gì được hút chân không cũng như được làm khô,” - ông Sulu tiếp - “Bằng cách đó, bạn có thể tận hưởng hiệu quả từ hiệu ứng kép: không có không khí và không có độ ẩm.” Tốc độ của quá trình làm mất nước cũng tương đối quan trọng. Làm khô quá chậm có thể cho phép một vài vi khuẩn thích nghi và hình thành các nội bào tử cứng đầu, với khả năng … nằm im chờ đến khi điều kiện trở nên thích hợp hơn với chúng. Một số vi khuẩn tạo bào tử thích hợp với nhiệt độ phòng, trong khi số khác lại ưa nhiệt độ cao, đồng nghĩa với việc chỉ xử lí bằng nhiệt không phải lúc nào cũng là đủ để khẳng định chúng đã bị loại bỏ. Điều này cho thấy, thực phẩm khô vẫn có thể chứa các loại vi khuẩn. Các loại thực phẩm được làm khô dạng phun hay làm đông, ví như hạt hay bột cà phê uống liền, được làm khô nhanh chóng hơn nên sẽ tồn tại được lâu hơn.

Trong một trường hợp nào đó, nếu toàn bộ thức ăn trên bề mặt Trái Đất không thể ăn được, bạn vẫn có thể tìm được thứ gì đó để ăn, nếu biết tìm đúng chỗ. Được chôn sâu bên dưới một ngọn núi và nhiều lớp băng trên quần đảo cực Bắc Svalbard ở Na Uy, Hầm Hạt giống Toàn cầu chứa đựng lượng hạt giống tương đương với những gì Viện Công nghiệp Cây trồng Leningrad từng làm được. Bên trong những bức tường của nó, 986.243 mẫu hạt giống từ cây trồng trên khắp thế giới được lưu trữ an toàn. Mỗi mẫu lại chứa khoảng 500 hạt khô, nghĩa là có khoảng gần 5 tỉ hạt giống hiện đang được lưu trữ trong “ngân hàng” này.

Những mẫu vật được lưu trữ bên trong theo cách có thể tồn tại mãi mãi: chúng được để bên trong những thùng kim loại bọc lớp giấy nhôm mỏng ở nhiệt độ -18 độ C. Thậm chí nếu một thảm họa toàn cầu xảy ra làm mất nguồn cấp điện, vị trí của hầm lưu trữ - bên dưới lớp băng vĩnh cửu của Bắc Cực - vẫn cho phép các mẫu vật được giữ trong tình trạng đông cứng.



Lính Mỹ đang sử dụng khẩu phần MRE của họ.



Tuy nhiên, nếu bạn quyết định tìm kiếm thứ gì đó ăn được ở đây, bạn sẽ cần phải chọn hạt một cách cẩn thận. Ví dụ như trong hạt táo, mơ, đào, mận hay cherry có chứa amygdalin, mà sẽ giải phóng xyanua trong quá trình tiêu hóa. Nhưng dù vậy, phải ăn tới 75 hạt mơ mới đủ liều gây ra chết người, điều mà khó xảy ra dưới những điều kiện bình thường.

Thức ăn của tương lai

Thay vì mạo hiểm, bạn có lẽ nên chuyển hướng tới những loại thức ăn được sản xuất trong phòng thí nghiệm nhằm mục đích cải thiện độ bền vững của chúng. Công nghệ đang hỗ trợ việc cung cấp các loại thực phẩm có thời gian sử dụng vượt xa những gì mà tổ tiên chúng ta từng làm được trong lịch sử.

Ông Sulu gợi ý rằng, các loại thức ăn được tạo ra cho việc du hành không gian có thể là một lựa chọn tốt. Được “thiết kế” nhằm có trọng lượng thấp và không bị hư trong thời gian dài ở dải nhiệt độ rộng, thức ăn không gian được hút nước và đóng gói chân không. Tương tự như vậy, khẩu phần ăn mục đích chung của quân đội Mỹ, được biết đến với cái tên MRE (Meals, Ready to Eat), có hạn sử dụng lên tới 3 năm ở nhiệt độ 27 độ C, theo tài liệu từ quân đội Mỹ. Chúng cũng được sản xuất để chịu được nhiều loại điều kiện khác nhau mà thường thì các sản phẩm thương mại khác không phải chú trọng - ví dụ như bị thả xuống từ máy bay.



Một số thực phẩm trong danh sách "hộ tống" phi hành đoàn Apollo 11. Từ trái sang phải ta có: gà và rau, thịt bò và rau trộn, thịt bò và nước thịt.



Chuyên viên công nghệ thực phẩm thuộc quân đội Mỹ, Julie Smith cho biết: “Các sản phẩm thương mại không được làm theo cách thức thích hợp cho việc lưu trữ trong thời gian dài. Nhiệm vụ chính của ngành công nghiệp thương mại là bán sản phẩm thật nhanh.”. Cơ quan Hậu cần Quốc phòng Mỹ thì báo cáo họ hiện đang có 5 triệu phần MRE trong kho, sẵn sàng được sử dụng. Đó là thực phẩm thuần túy đang được lưu trữ, chờ đến lúc chúng được sử dụng.

Ông Sulu cũng bổ sung một gợi ý khác về những thứ có thể thay thế thức ăn thông thường, là sản phẩm từ một công ty tên là Huel. Các khẩu phần từ công ty này được cung cấp dưới dạng bột, là sản phẩm từ quá trình làm lạnh khô và xay để tạo ra một loại bột không có độ ẩm. Họ có thể chắc chắn về thời hạn sử dụng cho sản phẩm của mình bởi họ đã áp dụng rất nhiều quy trình khác nhau để sản xuất ra loại bột này. Nhà dinh dưỡng tại Huel, bà Rebecca Williams cho biết: “Khả năng kiểm soát đến từ cả cách chúng tôi đóng gói, với khả năng ngăn chặn độ ẩm, ánh sáng và oxi. Chúng tôi che mọi thứ để đảm bảo chúng hợp vệ sinh. Lớp đóng gói cũng phải vô trùng, thế nên chúng tôi dùng hơi hoặc axit để loại bỏ các loại vi khuẩn có trên bao bì.”.

Như vậy, với sự trợ giúp của công nghệ, chúng ta đã dần có nhiều lựa chọn thức ăn cho trường hợp thế giới hậu thảm họa. Dù có vẻ chưa đảm bảo về độ ngon, nhưng các lựa chọn này đều tỏ ra khá đầy đủ về mặt dinh dưỡng, hay cả khả năng tái sản xuất. Thế nên, dù có một thảm họa bất ngờ xảy đến, bạn có thể yên tâm nếu sống sót, chí ít bạn cũng sẽ không phải lo kiếm thứ bỏ bụng.