Đã có thời, các nhà khoa học cho rằng, ngọc am đã bị tuyệt chủng, nhưng nó vẫn còn xuất hiện đâu đó tại vùng núi cao của Hà Giang và vùng Đông Bắc của nước ta.
Hiện, ngọc am được xếp vào danh mục gỗ quý, thuộc nhóm 1A trong danh mục phân loại thực vật của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, từ lâu đã nghiêm cấm khai thác. Tuy nhiên, ngay cả điều này cũng không thể ngăn lại cơn sốt loại gỗ huyền thoại.
Cách đây mấy chục năm, khi các nhà khảo cổ khai quật mộ vua Trần Dụ Tông, quan tài vua được làm bằng gỗ ngọc am, xác vua đặt trong bể tinh dầu ngọc am đặc sánh. Thứ tinh dầu đặc biệt này được cho là đã giữ xác vua mấy trăm năm không phân hủy.
Người ta bảo, dùng quan tài làm bằng gỗ ngọc am, tẩm liệm bằng tinh dầu ngọc am thì cả trăm năm da thịt vẫn tươi, người vẫn mềm như đang ngủ, đó là những câu chuyện “dân mê gỗ” truyền tai nhau.
Điều này càng làm cho nhiều người vốn mê mẩn loại gỗ “ngọc của rừng” càng tôn nó lên như vật báu. Cộng với những câu chuyện nhuốm màu huyền thoại tồn tại cả trăm năm nay, khiến không ít người lùng sục cho kỳ được ngọc am với ước mong “vĩnh cửu”…
Một cỗ quan tài bằng ngọc am |
Nằm chênh chếch trên sườn núi của Hoàng Su Phì, thầy cúng Lù Sào Tỉn (63 tuổi) tiếp chúng tôi bằng nụ cười vồn vã. Nghe nói chúng tôi đến tìm hiểu về ngọc am thì ông Tỉn mừng ra mặt.
Ông đưa chúng tôi ra phía sau chỉ vào hai cỗ quan tài được ông chuẩn bị cho hậu sự từ mấy năm trước. Ông bảo, ngay từ trẻ, ông luôn nghĩ đến việc tìm cho mình một cỗ quan tài ngọc am, để thân xác vẹn nguyên cả trăm năm. Vì thế, cứ nghe ở đâu có ngọc am là ông lùng mua cho kỳ được. “Trời không phụ lòng người”, năm 1988, ông Tỉn đã tìm mua được cây ngọc am to nhất xã Tả Sử Choóng năm 1988. Sau đó, đem về phơi khô để chờ… đóng quan tài.
“Đến năm 2006, có thầy bói nói năm ấy vợ tôi sẽ mất nên tôi đem ra nhờ thợ bào đẽo, đóng thành cỗ áo quan. Nhưng từ bấy đến nay, vợ tôi vẫn béo tốt trương phi, sức khỏe không hề hấn gì, nên nó được bày ở chân cầu thang đã ngót 4 năm”, ông Tỉn kể.
Cỗ áo quan của ông Tỉn được đóng theo lối cổ (đầu to đuôi nhỏ), dày tới gần 10cm, láng đẹp và tỏa ra mùi thơm ngào ngạt. Dù phong thái còn nhanh nhẹn, khỏe khoắn lắm nhưng “ngôi nhà êm ấm” ở thế giới khác đặt chình ình trong nhà không những không bị coi là vận rủi, ông Tỉn còn lấy đó làm niềm tự hào lớn và xem là vật báu trong nhà.
Cỗ quan tài của ông Tỉn đã được xem như đẹp đẽ vô cùng, tuy nhiên, ông Hoàng Ngọc Trương, nhà ở thị trấn Vinh Quang, Hoàng Su Phì, cách nhà ông Tỉn không xa, vẫn cho rằng cỗ quan tài của mình mới là tuyệt nhất.
“Cần phân biệt cây ngọc am và ngọc am. Gỗ cây ngọc am chưa chôn vùi chí ít 15 năm trong lòng đất thì chưa thật sự quý. Ngọc am phải trải qua bao biến thiên của trời đất, từ cây ngọc am cổ thụ bị vần vũ xô vùi xuống vực hàng trăm năm, bị phong hóa đến khi chỉ còn trơ lại cốt tủy của gỗ, thì mới quý giá vô ngần. Chôn bằng quan tài ngọc am thì thi hài có thể giữ được vài trăm năm, còn quan tài bằng gỗ cây ngọc am thì chỉ giữ được chừng dăm chục năm là cùng”, ông Trương phân tích.
Cỗ quan tài của ông Trương. |
Nghe tin, ông đến xem, hỏi mua rồi làm đơn xin khai thác. Suốt một năm trời ông mới xin được giấy phép và xẻ khúc ngọc am trước sự chứng kiến của cơ quan chức năng.
Cỗ quan tài được ông đặt trang trọng trong nhà và xem như món quà quý giá nhất dành tặng cho mình. Cũng là thứ tài sản sau nhiều năm tại vị “cần kiệm, chắt chiu được” khiến ông mãn nguyện nhất.
Đó chỉ là hai trong số hàng trăm câu chuyện săn ngọc am đóng quan tài. Theo một số tay “đầu nậu” ở Hà Giang, rất nhiều đại gia từ khắp nơi trên cả nước cũng đề nghị những cái giá “rất chát” để sở hữu cho mình một cỗ quan tài bằng ngọc am.
Những tác phẩm từ ngọc am có giá rất đắt. |
Loài gỗ quý như ngọc hay chất độc chết người?
Theo những lời truyền tai thì ngọc am dễ có đến vài chục công dụng. Thế nhưng, những công dụng này phần lớn đều nhuốm màu huyền thoại. Ngay cả những người bỏ tiền tỷ để sở hữu ngọc am vẫn không thể chứng minh được thực hư.
Nhiều người đặt câu hỏi, liệu đây có phải "chiêu làm giá" của các "nhà buôn" để đẩy giá trị của loại gỗ này lên hàng trăm lần không? Câu hỏi vẫn chờ những điều tra của các cơ quan chức năng, tuy nhiên, có một điều chắc chắn, khi cuộc săn lùng ngọc am đang ngày một ráo riết, khả năng biến mất của loài gỗ quý này không còn là chuyện xa vời.