Bài đã được xuất bản.: 12/03/2011 05:00 GMT+7
- Recomend
Trước hiện tượng mất cân bằng giới tính khi phụ nữ Việt Nam sinh con ở nước ta hiện nay, các chuyên gia dân số dự báo khoảng 20 - 30 năm nữa, sẽ có từ 2 đến 4 triệu nam giới khó lấy vợ vì thiếu phụ nữ. Nhưng nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, vào năm 2009 tại một vùng quê ở miền Bắc, đã có hàng trăm thanh niên Việt rất khó lấy vợ. Vì sao?
Hiện tượng vọng chồng… ngoại
Trên địa bàn xã Đ. (Kiến Thụy- Hải Phòng), hiện tượng hôn nhân có yếu tố nước ngoài khá đa dạng. Phụ nữ xã này lấy chồng ở nhiều nước khác nhau, như: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Na Uy, Canada, Trung Quốc… nhưng nhiều nhất là phụ nữ lấy chồng Đài Loan và Hàn Quốc.
Theo số liệu thống kê của UBND xã, tính đến cuối tháng 8 năm 2009 đã có 721 cô gái lấy chồng nước ngoài. Số phụ nữ lấy chồng Đài Loan nhiều nhất với 487 người (chiếm 67,54%), tiếp theo là phụ nữ lấy chồng Hàn Quốc, với 188 người (26,07%), còn lại các nước khác chỉ có 46 người (6,38%). Nếu tính từ năm 2003- đến 8 tháng đầu năm 2009, thì số phụ nữ lấy chồng Hàn Quốc ở xã Đ. chiếm 30,2% tổng số phụ nữ của xã lấy chồng nước ngoài.
Nhưng từ năm 2007, số phụ nữ lấy chồng Đài Loan có xu hướng giảm và gia tăng số phụ nữ lấy chồng Hàn Quốc. So sánh 2 năm gần đây, số phụ nữ lấy chồng Hàn Quốc nhiều hơn phụ nữ lấy chồng Đài Loan là 2,85 lần (năm 2008) và 2,36 lần (8 tháng đầu năm 2009).
Cho đến nay, cả xã Đ. đã có gần 800 cô gái lấy chồng nước ngoài.
Nhiều gia đình trong xã có 2 con gái lấy chồng nước ngoài trở lên. Như lời Chủ tịch UBND xã cho biết: "Số gia đình có 2 con lấy chồng nước ngoài chiếm khoảng 30% tổng số gia đình có con lấy chồng Hàn Quốc, Đài Loan. Gia đình có 4 con lấy chồng nước ngoài ở thôn Quần Mục 3, là gia đình chị D, có 4 cô gái lấy chồng nước ngoài, chỉ còn thằng út đang học ở nhà. Tôi có 3 đứa cháu gái gọi bằng chú lấy chồng Đài Loan, con chị lấy rồi mối cho em, con út sinh năm 1989 học xong 12 chị dắt về cho và lấy chồng Đài Loan….
…Cán bộ xã cũng khối ông có con lấy chồng nước ngoài, như Chủ tịch Hội Nông dân; Trưởng, phó công an xã; cán bộ thôn…) tất cả 12 người, đều là đảng viên".
Còn số liệu từ khảo sát của chúng tôi cho thấy: Có 15,3% số gia đình có 2 con gái lấy chồng nước ngoài, 1,4% gia đình có 3 con lấy chồng nước ngoài, và 1,4% gia đình có 4 con gái lấy chồng nước ngoài.
Chồng ngoại: Buồn hay vui?
Phụ nữ Việt Nam lấy chồng nước ngoài do bị nhiều tác động về kinh tế, xã hội, văn hoá, lối sống… Trong bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập đến 2 khía cạnh: Kinh tế và thay đổi quan niệm về giá trị con gái.
Thay đổi về mức sống: 1 trong những động lực thúc đẩy phụ nữ Việt Nam lấy chồng nước ngoài nói chung và lấy chồng Hàn Quốc nói riêng là yếu tố kinh tế. Nhiều cô gái muốn có cuộc sống tốt hơn không chỉ cho chính họ mà còn muốn giúp đỡ cha mẹ, gia đình ở Việt Nam.
Khảo sát của chúng tôi cho thấy, 53% cha, mẹ có con gái lấy chồng Hàn Quốc nói rằng con họ có gửi tiền về cho gia đình. Mức độ gửi tiền như sau: 8% thường xuyên; 75.3% thỉnh thoảng gửi tiền, và 17% hiếm khi gửi tiền về cho gia đình. Nhờ vậy, nhiều gia đình ở xã Đ. đã có sự thay đổi về cuộc sống (sửa sang nhà cửa, mua đồ dùng trong gia đình), có những ngôi nhà được xây dựng khang trang, đẹp nhờ tiền của con gái gửi về. Những ngôi nhà to đẹp này, được người dân địa phương gọi là "phố Tây", "làng Kiều".
 |
Ngày càng nhiều phụ nữ Việt muốn lấy chồng ngoại. Ảnh minh họa (Socola.vn) |
Thay đổi quan niệm về giá trị con trai, con gái: Chính sự thay đổi về kinh tế này, đã tác động đến không ít cha mẹ có con gái. Và dường như có sự ngầm định rằng, con gái họ học xong cũng sẽ theo bước các "con chị" đi tiếp con đường lấy chồng Hàn Quốc. Như lời một cán bộ lãnh đạo xã Đ: "Giờ nhiều gia đình có ý đồ cho con lấy chồng nước ngoài để không phải làm gì, Họ cho con đi học tiếng, học cáchgiao tiếp với người Hàn Quốc, nên nhiều cháu mắc thói ăn chơi không chịu làm gì, chỉ quyết tâm lấy chồng nước ngoài".
| Theo kết quả điều tra dân số và nhà ở Việt Nam năm 2009, tỷ số giới tính khi sinh trên phạm vi cả nước là 110 bé trai/100 bé gái (Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương, 2010). Ở một vài địa phương, sự mất cân bằng giới tính khi sinh còn cao hơn nhiều. Trong bối cảnh hôn nhân quốc tế, ở xã Đ. người dân lại có một nhận thức khác: Tư tưởng trọng nam không còn ảnh hưởng mạnh như trước, nếu không nói là đang có một sự "chuyển đổi" về giá trị. Người ta ngày càng coi trọng giá trị con gái. Bởi lẽ, con gái lấy chồng nước ngoài đem lại sự thay đổi cuộc sống cho gia đình, còn đẻ nhiều con trai thì lại lo không lấy được vợ cùng xã |
Theo kết quả điều tra dân số và nhà ở Việt Nam năm 2009, tỷ số giới tính khi sinh trên phạm vi cả nước là 110 bé trai/100 bé gái (Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương, 2010). Ở một vài địa phương, sự mất cân bằng giới tính khi sinh còn cao hơn nhiều.
Trong bối cảnh hôn nhân quốc tế, ở xã Đ. người dân lại có một nhận thức khác: Tư tưởng trọng nam không còn ảnh hưởng mạnh như trước, nếu không nói là đang có một sự "chuyển đổi" về giá trị. Người ta ngày càng coi trọng giá trị con gái. Bởi lẽ, con gái lấy chồng nước ngoài đem lại sự thay đổi cuộc sống cho gia đình, còn đẻ nhiều con trai thì lại lo không lấy được vợ cùng xã.
"Nói không" với việc lấy chồng người địa phương
Lấy vợ thiên hạ:. Như phần trên đã phân tích, từ năm 1997 đến 8 tháng đầu năm 2009, số lượng phụ nữ lấy chồng nước ngoài ở xã Đ. lên đến 721 người, điều này cũng đồng nghĩa trong khoảng thời gian đó có 721 chàng trai đến độ tuổi kết hôn khó tìm được bạn đời ở cùng xã. Vì thế, đến tuổi kết hôn, chàng trai nào không tìm được bạn đời cùng xã thì phải tìm kiếm ở nơi khác, nói theo ngôn ngữ của dân gian là lấy vợ thiên hạ (xem bảng 1)
Bảng 1: Số nam giới xã Đ. lấy vợ theo khu vực địa lý, giai đoạn 2007-2009
Lấy vợ cùng xã | Lấy vợ khác xã | Lấy vợ khác huyện | Lấy vợ khác tỉnh | Tổng | |
| Năm 2008 | 43 | 23 | 23 | 28 | 117 |
| Năm 2009 (đến 20 tháng 8/2009) | 12 | 14 | 21 | 13 | 60 |
Tổng | 87 | 67 | 68 | 55 | 277 |
Bảng 1 cho thấy, thực trạng lấy vợ khác xã của nam giới ở xã Đ, theo đó số nam giới đến tuổi xây dựng gia đình lấy được vợ ở cùng xã dao động trong khoảng từ 32% (năm 2007) đến 50% (năm 2008) và 20% (8 tháng đầu năm 2009). Từ năm 2007 đến tháng 8 năm 2009, trong số 277 nam giới đăng ký kết hôn, chỉ có 31,4% lấy vợ cùng xã, còn lại 27,7% lấy vợ khác xã; 24,5% lấy vợ khác quận/huyện và 19,8% lấy vợ khác tỉnh. Như vậy, từ năm 2007 đến nay có gần 70% số nam giới ở xã Đ. vì những lý do khác nhau, lấy vợ ngoài xã.
Một khi hôn nhân tại địa phương trở nên khó khăn do sự khan hiếm nữ giới trong độ tuổi kết hôn, thì nam giới phải tìm kiếm bạn đời ở nơi khác. Đây là quy luật tất yếu trong hôn nhân và gia đình, nhất là với văn hoá Việt Nam, đặc biệt là ở các vùng nông thôn người dân còn chưa quen với cách lựa chọn lối sống độc thân.
Xem xét bối cảnh thực trạng hôn nhân ở xã Đ, ta không thể loại trừ các yếu tố di cư, hội nhập trong phát triển kinh tế cũng góp phần thúc đẩy sự kết hôn ngoài cộng đồng. Tuy nhiên, một điểm đáng chú ý, mặc dù là một xã kinh tế phát triển mạnh nhất huyện Kiến Thuỵ, nhưng trên địa bàn của xã không có một xí nghiệp, doanh nghiệp nào, và xã cũng không có nhà nghỉ, khách sạn, nhà hàng. Vì thế, không có lao động di cư từ nơi khác đến xã Đ, khiến cho nam giới đến độ tuổi kết hôn phải tìm kiếm đối tác ở các địa phương lân cận, cùng huyện khác xã, khác quận, huyện và cả phụ nữ thuộc các tỉnh khác nhau.
Hôn nhân trong nước và hôn nhân có yếu tố nước ngoài: Để đi đến khẳng định về mối liên hệ mạnh hay yếu giữa xu hướng lấy chồng nước ngoài của phụ nữ và lấy vợ thiên hạ của nam giới xã Đ, cần có những nghiên cứu tiếp theo. Tuy nhiên, từ những phát hiện ban đầu, dựa trên số liệu thống kê và phỏng vấn sâu mà chúng tôi có được, cũng có thể chỉ ra mối liên hệ này.
Bảng 2 : So sánh lấy chồng nước ngoài và lấy vợ " thiên hạ" ở xã Đ, 2007-2009
| | 2007 | 2008 | 2009 (8 tháng đầu năm) | Tổng |
| Phụ nữ lấy chồng nước ngoài | 48 | 112 | 87 | 247 |
| Nam giới lấy vợ thiên hạ | 68 | 74 | 48 | 190 |
| Phụ nữ, nam giới kết hôn cùng xã | 32 | 43 | 12 | 87 |
Bảng 2 cho thấy, số nam giới lấy vợ là người cùng xã chỉ bằng 45,7% số nam giới lấy vợ thiên hạ, nói cách khác cứ 1 nam giới lấy vợ cùng xã thì có 2 nam giới lấy vợ ngoài xã. Trong khi đó, số phụ nữ lấy chồng cùng xã chỉ bằng 35,2% số phụ nữ lấy chồng nước ngoài. Nghĩa là số phụ nữ lấy chồng nước ngoài nhiều gấp gần 3 lần số phụ nữ lấy chồng trong xã.
Như một quy luật tất yếu, khi mà số đối tượng kết hôn ở địa bàn giảm mạnh, thì nam giới phải tìm kiếm bạn đời ở nơi khác. Giả định rằng, nếu không có "làn sóng" lấy chồng nước ngoài, thì nam giới xã Đ. đến độ tuổi xây dựng gia đình chắc sẽ không có xu hướng lấy vợ thiên hạ nhiều như vậy.
Rõ ràng, hôn nhân ở đây trở nên khan hiếm đối với nam giới, trong khi với phần lớn phụ nữ ở xã Đ, họ lại hướng đến một thị trường hôn nhân xa hơn: Nước ngoài, cụ thể là Đài Loan và Hàn Quốc.
Nhận định về hiện tượng lấy chồng nước ngoài tác động đến cơ hội kết hôn của nam giới, ông Bí thư Đảng uỷ xã Đ. cho rằng "Hậu quả là hiện nay có tình trạng khan hiếm phụ nữ ở độ tuổi kết hôn. Nam giới xã Đ đến tuổi kết hôn phải đi lấy vợ xa khác địa phương và khó lấy vợ. Cùng với việc sinh đẻ chênh lệch về giới tính, chắc chắn số nam giới không lấy được vợ trong những năm tới sẽ tăng lên". Tại địa phương này, giờ đây những gia đình có con trai đến độ tuổi lấy vợ cũng canh cánh nỗi lo.
Chính vì hôn nhân đang trở nên khó khăn, nên không ít chàng trai xã Đ. ở vùng ven biển phải ngược lên một số tỉnh miền núi phía Bắc để tìm bạn đời. Đã có những cô gái người dân tộc thiểu số ở miền sơn cước về làm dâu vùng biển, ngôn ngữ chưa thông, công việc ruộng đồng chưa thạo, khiến cho các ông bố bà mẹ chồng đành than thở trước cảnh các cô dâu Tày (chứ không phải dâu Tây) khó thích nghi với cuộc sống ở vùng đồng bằng ven biển.
Nỗi lo của người mẹ về con trai khó lấy vợ cùng xã là có cơ sở. Bởi lẽ theo như lời của Bí thư đảng uỷ xã "Con gái xã Đ. nói không với lấy chồng địa phương" đã thành câu nói nổi tiếng ở huyện Kiến Thuỵ, Hải Phòng về xu hướng lấy chồng ngoại ở vùng quê này.
Vĩ thanh
Hôn nhân có yếu tố nước ngoài đã và đang trở thành một hiện tượng xã hội, có những tác động tích cực và tiêu cực đến đời sống người Việt.
Hôn nhân là quyền tự do quyết định của cá nhân. Nhưng cần có những Trung tâm hỗ trợ hôn nhân có yếu tố nước ngoài, để trang bị cho các cô gái Việt Nam có nhu cầu lấy chồng nước ngoài những kiến thức về văn hoá, luật pháp, phong tục, ngôn ngữ của nước mà cô gái muốn lấy chồng. Đồng thời cung cấp những thông tin xác thực về điều kiện kinh tế, nghề nghiệp, sức khoẻ của chú rể ngoại quốc. Có như vậy, mới giảm thiểu được những rủi ro đối với hôn nhân có yếu tố nước ngoài.
Bên cạnh đó, rất cần ngăn chặn những kẻ môi giới hôn nhân bất hợp pháp. Xử phạt nghiêm những kẻ lợi dụng hôn nhân quốc tế để tìm kiếm lợi nhuận, lừa dối các cô gái Việt Nam trong hôn nhân. Cần nghiêm trị những kẻ lợi dụng kết hôn với người nước ngoài để buôn bán phụ nữ, lừa đảo các cô gái Việt Nam vào con đường mại dâm quốc tế.
Cuộc sống mới của giảng viên từn...
Loạt gái xinh bật chế độ 'cháy' ...
Rơi vào cuộc đua trụ hạng tại gi...
Ten Hag: Chúng tôi đã vào chung ...
Bellingham đã ghi 3 bàn, 1 pha k...
Gái xinh mặc khoe body trên đườn...
Danh sách bán kết Champions Leag...
Paris Hilton khoe vóc dáng ở tuổ...
Trước trận UEFA Champions League...
Alonso:không từ chối làm HLV ở P...